1.1 uitgangspunt
Het zijn uitdagende tijden voor de stadskern.
Het zijn uitdagende tijden voor de stadskern. Digitalisering en globalisering stellen de traditionele functies van het centrum op de proef. Maar dat brengt ook kansen met zich mee. Zo is er bijvoorbeeld steeds meer vraag naar authenticiteit en kwaliteit, persoonlijk contact en duurzaamheid. Denk aan trends als sharing en cocreatie. Om de kern nieuw zuurstof te geven, gaan we op zoek naar het bijzondere, de unieke troef of het ‘DNA’ van elke stad. Dat DNA is de richting, het fundament waarop zich een innovatief, duurzaam en verbindend ondernemerschap kan ontwikkelen. Het DNA moet daarom meer zichtbaar worden en gaan ‘leven’ voor handelaars, bewoners en bezoekers.
In een KERNKOMPAS geven we de aanzetten om op die manier de handelskern te versterken.
1.2 traject
Naar de Kern Maaseik maakt deel uit van NDK 1.0 (2017 – 2018) en werd gerealiseerd via verschillende stappen:
Verkenning
Bestuursmensen van de stad en van UNIZO stellen de eerste bouwstenen van het DNA op, op basis van een gezamenlijke verkenningstocht.
Imagineering
Studenten van de Universiteit van Breda gaan met de bouwstenen aan de slag. Ze trokken de stad in en bevroegen de mensen. De resultaten werden uitgewerkt in een workshop Imagineering, een innovatieve methodiek om steden te versterken.
Creatieve denkers workshop
Na de studenten gaven experten/creatieve denkers hun beeld op basis van de verzamelde bouwstenen en hun eigen indrukken.
Designsessies
In deze workshops werd het DNA verder verfijnd en gewerkt aan een concreet toekomstbeeld voor de handelskern.
Retailexperten
Een team van retailexperten zich over de tot dan bereikte resultaten van het traject.
Ondernemers
Plaatselijke handelaars gaan in dialoog over de plannen.
College van Burgemeester en Schepenen
Het traject en de voorlopige conclusies worden aan het CBS en het city marketingteam voorgelegd.
Extra designsessie (eventueel)
Tijdens deze derde sessie worden de puntjes op de i gezet of enkele pistes verder uitgewerkt.
2 het DNA van Maaseik
De kern van het DNA van de stad Maaseik zit in haar naam.
Het is de combinatie van de Maas, die krachtige stroom waaraan de stad haar ontstaan en haar dynamiek te danken heeft, en de Eik, symbool van de wortels en de rijke geschiedenis van de stad. Maaseikenaars houden van hun stad, zijn fier op hun stad. Terecht: Maaseik heeft een prachtig historisch centrum met een rijke geschiedenis en cultuur.
Op dit moment lijkt het vertrouwen in de toekomst even zoek. Afgesneden van de stad door de ringweg ligt de Maas er wat stuurloos en verlaten bij. Daardoor nam de economische kracht van Maaseik doorheen de jaren af. Hoe kunnen we de wonde helen en de stad weer verbinden met haar natuurlijke levensader, de Maas? Heel wat mensen en verenigingen zetten zich in voor de stad. Maar de energie is versnipperd. De verbinding ontbreekt. Hoe maken we van Maaseik weer een bruisende stad?
3. Kernkompas
Citta Slow, Mosa-iek, Mosa materials
1. De stad Maaseik draagt als enige Vlaamse stad het label Citta Slow. Letterlijk een langzame stad. Waar plaats is voor onthaasting en vertraging, genieten van de natuur en gastronomie. Het is een troef met een keerzijde, want vele Maaseikenaars willen van hun historische ‘luie’ deugd af en hun energie steken in de vitalisering van de stad. Dus stellen we CITTA FLOW voor als concept dat goesting geeft in actie. Waarbij flow staat voor stromen, dynamiek, bloei. En natuurlijk voor de Maas. Het herstellen van de verbinding van de stad met de Maas staat hier centraal.
2. MOSA-IEK. Mosa is het Italiaanse woord voor Maas. Het roept de Renaissance-vernieuwingskracht van de Maas op. Om de weg te bereiden voor een Citta Flow, willen we op zoek gaan naar waardevolle initiatieven, naar wat er nu al leeft in Maaseik. We willen dat zichtbaar maken en middelen vrijmaken om de meest waardevolle pistes te laten groeien.
3. MOSA MATERIALS: traditionele materialen waarvoor we starters en jongeren, maar ook geïnteresseerde gevestigde ondernemers, weer kunnen warm maken. Hen willen we stimuleren om in de stadskern ambachtelijke activiteiten te ontwikkelen waarbij het gebruik van traditionele materialen in een hedendaagse én kwaliteitsvolle context centraal staat. ‘MOSA Materials’ wordt zo een echt kwaliteitslabel.
4. conclusie
De Maas en de Eik, het vloeiende (Flow) en de oude stad (Citta) zijn de fundamenten van Maaseik.
De stad is ervan doordrongen. Het leggen van verbanden tussen bestaande uitingen en verwezenlijkingen is de beste manier om de focus op Maas & Eik, op Citta & Flow, op korte termijn scherp te stellen. Dat biedt een basis om het concept in de breedte te ontwikkelen en het actief te doen leven. Daarom is het een belangrijke en permanente oefening om de linken op te zoeken en te versterken van de handelskern met het historische, cultuur, kunst, de Maas, toerisme, het culinaire, de deelgemeenten, … op een toekomstgerichte manier, de Renaissance-idee van wedergeboorte indachtig.
Imagineering
Via dataverzameling en analyse gaan we de bestaande situatie van de stadskern in kaart brengen: het handelsaanbod, de leegstand, het inwonerprofiel, stedenbouwkundige mogelijkheden,… Wat zijn de dingen die goed werken in de stad? Of gewerkt hebben? De successen, de sterke punten worden opgelijst en in kaart gebracht.
DNA bouwstenen aftoetsen
Hoe kunnen we verder bouwen op de vorige stap? Er worden een eerste set bouwstenen voor het DNA aangereikt, gebaseerd op research van de studenten, bevraging van de inwoners, de visie van het bestuur en de administratie. Deze bouwstenen worden afgetoetst bij de lokale stakeholders: inwoners, ondernemers, bezoekers.
Bouwstenen vertalen in het DESIGN van de gemeente
In deze ‘designsessies’ gaan we met externe specialisten na welke bouwstenen we kunnen vertalen in concrete toekomst ideeën voor de stadkern, bijvoorbeeld: hoe de open ruimte in te vullen, de troeven beter uit te spelen, de ontmoetingsplaatsen te versterken enzovoort: wat werkt en wat werkt niet? Wat wordt het uiteindelijke DNA?
MAASEIK = de stad van Maas en Eik
Maaseik, stad aan de stroom, Citta Flow, dankt haar oorsprong, rijke geschiedenis en levenskracht aan de Maas. Maar het is ook de stad van de trage eik, een Citta Slow, waar onthaasten en ontspanning centraal staat. Diezelfde eik die ook de ‘renaissance’ in zich draagt. Niet alleen de historische Renaissance, maar ook de idee van wedergeboorte. In een Renaissance 4.0 kan de stad zichzelf heruitvinden en vanuit haar wortels een Smartcity worden. De Maas en de eik vormen samen onlosmakelijk het DNA van Maaseik. Met nieuwe technologie, herbestemming van oude gebouwen, misschien een voetgangers/fietsersbrug die letterlijk de verbinding vormt van verleden naar het heden, van satellietgemeenten naar de kern, en tegelijk een voelbare verbondenheid koestert met de Maas.
Kernkompas
Verder bouwen op lange termijn op het vlak van ruimtelijke ordening, beleidsvisie, instrumentarium, doelstellingen.
Slotevent
Het DNA werd vastgelegd, de resultaten per kern werden voorgesteld op maandag 17 september 2018 in Todi (Beringen).
De kernkompassen werden officieel overhandigd en er werd vooruitgeblikt op de toekomst. Hoe kunnen we alle stakeholders nog meer betrekken? Door te bouwen aan relaties willen we dat iedereen mee zijn schouders zet onder het DNA.